Powołana z inicjatywy dwudziestu samorządów województwa opolskiego Aglomeracja Opolska stanowi płaszczyznę współdziałania gmin. Współpraca między samorządami Aglomeracji ma wszechstronny charakter, w szczególności jednak obejmuje następujące dziedziny: planowanie strategiczne i przestrzenne, rozwój gospodarczy i wspólne działania na rzecz pozyskiwania inwestorów, transfer nowych technologii z centrów naukowych Opola do podmiotów gospodarczych Aglomeracji, transport zbiorowy, ochronę zasobów przyrodniczych, ochronę środowiska, ochronę przeciwpowodziową, oświatę, kulturę, sport i turystykę. Tak stanowi porozumienie partnerów zawarte w październiku 2012 roku.
Czym w istocie jest Aglomeracja Opolska? Czy jej wpływ ograniczać się będzie wyłącznie do obszaru funkcjonalnego Opola, czy też jej rozwój oddziaływać będzie na przebieg procesów społeczno-gospodarczych na obszarze całego województwa? W jaki sposób jej powstanie przyczyni się do przezwyciężenia barier i trudności rozwojowych, na jakie napotykają samorządy gminne w realizacji przyjętej polityki rozwoju? I wreszcie, jakie zadania może wypełniać Aglomeracja, nie naruszając porządku prawnego ustalającego kompetencje samorządów gminnych, powiatowych i samorządu województwa?
Projekt Strategii rozwoju województwa opolskiego do 2020 roku zakłada, iż Aglomeracja Opolska odegra kluczową rolę w rozwoju całego regionu. Będzie ona pełnić funkcję centrum rozwoju o znaczeniu ponadregionalnym, generując wzrost społeczno-gospodarczy. Jest to zgodne z założeniami krajowych dokumentów programowych: Krajową strategią rozwoju regionalnego 2010-2020 oraz Koncepcją zagospodarowania przestrzennego kraju 2030, które aglomeracjom i obszarom metropolitalnym (pojęcia niesłusznie używane zamiennie) w Polsce przyznają szczególną rangę. Silna AO ma również wzmocnić pozycję regionu w zakresie kooperacji i konkurowania na różnych płaszczyznach z innymi ośrodkami regionalnymi. Taką rolę przypisano jej także w projekcie nowej Strategii rozwoju Opola w latach 2012-2020.
Dziś Aglomeracja Opolska jest wciąż w początkowej fazie rozwoju. Ustalone zostały sprawy najważniejsze i najpilniejsze, którym partnerzy zamierzają poświęcić uwagę w pierwszej kolejności. Tak powstał pierwszy wspólny, roboczy program operacyjny - Plan działania na najbliższe 24 miesiące. W istocie jest to plan działania na lata 2013-2014, a zatem na okres przygotowań do rozpoczęcia nowego okresu programowania Unii Europejskiej 2014-2020.
Pojawiają się nowe wyzwania. I choć rozwój miast od dawna był zagadnieniem pierwszoplanowym w polityce regionalnej UE, w nadchodzących latach ranga ośrodków miejskich zostanie znacząco wzmocniona i nieco inaczej skonfigurowana. Szczególną rolę przypisuje się miastom i ich obszarom funkcjonalnym – nazywanych „lokomotywami rozwoju” danego regionu. Taką rolę powinna odegrać Aglomeracja Opolska.
Realizacja przedsięwzięć prorozwojowych w nowym okresie programowania 2014-2020 będzie odbywała się w formule tzw. zintegrowanych inwestycji terytorialnych (ZIT). Mają one stanowić instrument zwiększający zaangażowanie miast i ich obszarów funkcjonalnych
w zarządzaniu środkami strukturalnymi UE. Obszary objęte ZIT zobowiązane będą przedstawić strategię działań. Kwestia o pierwszorzędnym znaczeniu staje się zatem opracowanie takiego dokumentu w postaci Strategii rozwoju Aglomeracji Opolskiej, a także przygotowanie innych dokumentów niezbędnych do realizacji inwestycji na obszarze AO. (dw)