O przyszłości energetyki w Polsce rozmawiano na Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu podczas wyjazdowego posiedzenia Senatu. Posiedzenie odbyło się na Uniwersytecie Opolskim 24 marca 2023 r. Przewodnim tematem posiedzenia była przyszłość energetyczna Polaków. W ramach zwołanego zebrania Senatu była też możliwość poinformowania o przebiegu realizacji projektu POWERTY - pod nazwą Odnawialne źródła energii dla grup wrażliwych oraz planowanym pilotażu tego projektu na terenie Gminy Gogolin.
Przewodniczący komisji zaapelował do władz samorządowych o zbieranie informacji, dotyczących potrzeb regionu w zakresie rozwoju nowoczesnej i zrównoważonej energetyki. Zależy nam na informacjach na temat barier, które już dzisiaj są w prawie. Abyśmy je usuwali, aby potem państwo, razem z nami, sprawnie mogli przeprowadzić wszystkie procesy, które pozwolą na szybszą zmianę energetyczną w Polsce – powiedział przewodniczący. Wśród zidentyfikowanych problemów wskazał przestarzałe bloki energetyczne, opóźnienia w modernizacji sieci elektroenergetycznych czy blokowanie rozwoju OZE, poprzez np. nieuzasadnione jego zdaniem zmiany w nowelizacji ustawy o elektrowniach wiatrowych.
Senator Gawłowski ocenił, że już znajdujemy się w bardzo złej sytuacji. Powołał się na ogłoszony w poniedziałek 20 marca br. raport Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu IPCC, który jednoznacznie wskazuje, że zbliżamy się do katastrofy ekologicznej i musimy podjąć natychmiastowe działania zaradcze. Jego zdaniem sprawy dotyczące zmian klimatu nie mogą podlegać regułom sporu politycznego. Wskazał, że w Polsce dyskusje na temat zagrożeń klimatycznych i energetyki sprowadza się do założenia, że chcemy mieć tanią energię, ale nie chcemy rezygnować z węgla. Przewodniczący Komisji zaznaczył, że energetyka oparta na paliwach kopalnych staje się coraz mniej konkurencyjna zaś obywatele chcą takiej energii, dlatego tak świetnie rozwinął się rynek fotowoltaiki w Polsce.
Pan Stanisław Gawłowski mówił też o szansach rozwojowych związanych z rozwojem sieci elektroenergetycznych umożliwiających podłączanie nowych instalacji OZE. Jego zdaniem systemowe rozwiązania nie są wprowadzane w życie. Pieniądze ze sprzedaży uprawnień do emisji gazów cieplarnianych powinny być przekazywane na modernizację sieci przesyłowych i dystrybucyjnych pod kątem odnawialnych źródeł energii. Wskazał, że w budżecie państwa te środki nie są zaplanowane na projekty modernizacyjne. To też musi być zmienione. Musimy modernizować sieci, musimy stworzyć Wam warunki do rozwoju OZE. Tak abyśmy z Wami wspólnie mogli namówić Polaków, żeby chcieli budować OZE.
Przy Senacie powstał zespół doradców ds. transformacji energetycznej, który obecnie pracuje nad nowym prawem elektrycznym, ukierunkowanym na prosumeryzm. Nasi eksperci udzielą wsparcia we wszystkich regionach, w których będzie taka potrzeba – powiedziała wiceprzewodnicząca komisji senator Danuta Jazłowiecka. Wskazała, że w woj. opolskim tkwi duży potencjał do rozwoju energetyki ze źródeł odnawialnych, szczególnie pochodzącej z wiatru. Zachęcała do podjęcia działań zmierzających do wykorzystania tych możliwości.
Rektor Uniwersytetu Opolskiego prof. Marek Masnyk przyznał, że dużym utrudnieniem dla Opolszczyzny w rozwijaniu elektrowni wiatrowych jest wprowadzenie limitu budowy wiatraków w odległości 700 m od zabudowań mieszkalnych, zamiast proponowanych przez Senat i popieranych przez rząd 500 m.
Eksperci i samorządowcy wskazywali, że globalne problemy dotyczące energetyki mają swoje odzwierciedlenie w problemach lokalnych. Profesor Krystian Heffner, kierownik Katedry Gospodarki Przestrzennej i Środowiskowej, Wydział Ekonomii Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach wskazywał na związki ubóstwa energetycznego ze spadkiem wskaźnika demograficznego. Przedstawił strategię rozwoju woj. opolskiego, której celem jest m.in. zatrzymanie spadku liczebności ludności. W tym regionie wielu mieszkańców emigruje za granicę.
Strategia rozwoju województwa opolskiego ma także na celu walkę z ubóstwem energetycznym, która wg. badań dotyka w tym regionie średnio 30% gospodarstw domowych, szczególnie na terenach wiejskich.
O próbie poprawy sytuacji w zakresie OZE na terenie Aglomeracji Opolskiej mówił Pan Piotr Dancewicz - Dyrektor Biura Stowarzyszenie Aglomeracja Opolska. Opisał koncepcje tworzenia klastrów energii oraz efekty realizacji projektu POWERTY. Przedstawił podczas dyskusji wyniki badań zawarte w powstałym dla terenu Aglomeracji Opolskiej dokumencie Action Plan. Promował projekt POWERTY realizowany w ramach Interreg Europe. Mówił również o tym, że zidentyfikowane problemy energetyczne Aglomeracji Opolskiej są zawarte w dokumencie stworzonym na zlecenie Biura Stowarzyszenie Aglomeracja Opolska i przedstawiał konkretne propozycje zmian w prawodawstwie. Wspomniał o planowanym w ramach projektu POWERTY pilotażu jego wdrożenia i monitorowania zachodzących zmian w zakresie OZE na terenie Gminy Gogolin. Na koniec dyskusji, w której wiele czasu poświęcił na zainteresowanie zrealizowanymi dotychczas aktywnościami w ramach projektu POWERTY podkreślił jego źródło finansowania. Stwierdził także jest to nasz sukces by zabrać głoś i promować projekt POWERTY podczas wyjazdowego zebrania senatu. Projekt POWERTY ma pozytywny wpływ na ludzi i środowisko na terenie Aglomeracji Opolskiej. Zależy nam aby współpracować na poziomie różnych podmiotów: samorządów, prosumentów, wytwórców energii i przedsiębiorców. Celem takiej współpracy będzie zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Aglomeracji Opolskiej poprzez zwiększenie jej efektywności ekonomicznej i energetycznej. Wyraził nadzieję, że współpraca z przedstawicielami różnych środowisk wpłynie pozytywnie na realizację pilotażu projektu POWERTY, a w przyszłości na wdrożenia wyników jego realizacji.
W posiedzeniu komisji wzięli udział: wicemarszałek Senatu Pani Gabriela Morawska-Stanecka, przewodniczący komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu Pan senator Stanisław Gawłowski, wiceprzewodnicząca komisji, senator, Pani Danuta Jazłowiecka, senatorowie Leszek Czarnobaj, Artur Dunin Beniamin Godyla i Wadim Tyszkiewicz. W dyskusji o projekcie POWERTY oraz na tematy merytoryczne dotyczące zidentyfikowanych problemów energetycznych Aglomeracji Opolskiej zajmował głos również Pan Piotr Dancewicz, Dyrektor Biura Stowarzyszenia Aglomeracja Opolska. Wydarzenie opisał także na swoich stronach internetowych senat.
